Căng thẳng thần kinh (stress) là gì?

Căng thẳng hay còn gọi là stress: đây là một phản ứng bình thường của con người xảy ra với tất cả mọi người. Trên thực tế, cơ thể con người được thiết kế để trải qua căng thẳng và phản ứng với nó. Khi bạn trải qua những thay đổi hoặc thách thức (yếu tố gây căng thẳng), cơ thể bạn tạo ra các phản ứng về thể chất và tinh thần. Đó là căng thẳng.

Phản ứng với căng thẳng giúp cơ thể bạn thích nghi với những tình huống mới. Căng thẳng có thể mang tính tích cực, giúp chúng ta luôn tỉnh táo, có động lực và sẵn sàng tránh nguy hiểm. Ví dụ, nếu bạn sắp có một bài kiểm tra quan trọng, phản ứng căng thẳng có thể giúp cơ thể bạn làm việc chăm chỉ hơn và tỉnh táo lâu hơn. Nhưng căng thẳng trở thành một vấn đề khi các tác nhân gây căng thẳng tiếp tục mà không được giảm bớt hoặc thời gian thư giãn.

Điều gì xảy ra với cơ thể khi căng thẳng (stress)?

Hệ thống thần kinh tự chủ của cơ thể kiểm soát nhịp tim, nhịp thở, thay đổi thị lực của bạn và hơn thế nữa. Phản ứng căng thẳng tích hợp của nó, “phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy”, giúp cơ thể đối mặt với các tình huống căng thẳng.

Khi một người bị căng thẳng lâu dài (mãn tính), việc tiếp tục kích hoạt phản ứng căng thẳng sẽ gây ra sự hao mòn trên cơ thể. Các triệu chứng về thể chất, cảm xúc và hành vi phát triển.

Các triệu chứng thể chất của căng thẳng bao gồm:

• Nhức mỏi và đau nhức.
• Đau ngực hoặc cảm giác như tim của bạn đang đập.
• Kiệt sức hoặc khó ngủ.
• Nhức đầu, chóng mặt hoặc run rẩy.
• Huyết áp cao.
• Căng cơ hoặc nghiến chặt hàm.
• Các vấn đề về dạ dày hoặc tiêu hóa.
• Gặp rắc rối khi quan hệ tình dục.
• Hệ thống miễn dịch yếu.

Căng thẳng có thể dẫn đến các triệu chứng về cảm xúc và tinh thần như:

• Lo lắng hoặc khó chịu.
• Suy nhược
• Bị hoảng loạn
• Sự sầu lão.

Thông thường, những người bị căng thẳng mãn tính cố gắng kiểm soát nó bằng các hành vi không lành mạnh, bao gồm:

• Uống rượu quá nhiều hoặc quá thường xuyên.
• Bài bạc.
• Ăn quá nhiều hoặc phát triển chứng rối loạn ăn uống.
• Tham gia cưỡng bức vào quan hệ tình dục, mua sắm hoặc duyệt internet.
• Hút thuốc lá.
• Sử dụng ma túy.

Làm thế nào để biết mình bị căng thẳng (bị tress) ?

Căng thẳng là chủ quan – không thể đo lường bằng các bài kiểm tra. Chỉ người trải qua nó mới có thể xác định liệu nó có hiện diện hay không và mức độ nghiêm trọng của nó. Các bác sĩ có thể sử dụng bảng câu hỏi để hiểu căng thẳng của bạn và cách nó ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn.

Nếu bạn bị căng thẳng mãn tính, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đánh giá các triệu chứng do căng thẳng. Ví dụ, huyết áp cao có thể được chẩn đoán và điều trị.

Một số cách để giảm căng thẳng (giảm stress) là gì?

Bạn không thể tránh khỏi căng thẳng, nhưng bạn có thể ngăn nó trở nên quá tải bằng cách thực hành một số chiến lược hàng ngày:

• Tập thể dục khi bạn cảm thấy có triệu chứng căng thẳng. Ngay cả một cuộc đi bộ ngắn cũng có thể thúc đẩy tâm trạng của bạn.
• Vào cuối mỗi ngày, hãy dành một chút thời gian để nghĩ về những gì bạn đã hoàn thành – chứ không phải những gì bạn chưa hoàn thành.
• Đặt mục tiêu cho ngày, tuần và tháng của bạn. Thu hẹp tầm nhìn sẽ giúp bạn kiểm soát được thời điểm và các nhiệm vụ lâu dài hơn.
• Cân nhắc nói chuyện với nhà trị liệu hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về những lo lắng của bạn.

Một số cách để ngăn ngừa căng thẳng là gì?

Nhiều chiến lược hàng ngày có thể giúp bạn giảm căng thẳng:

• Hãy thử các hoạt động thư giãn, chẳng hạn như thiền, yoga, thái cực quyền, các bài tập thở và thư giãn cơ bắp. Các chương trình có sẵn trực tuyến, trong các ứng dụng điện thoại thông minh, và tại nhiều phòng tập thể dục và trung tâm cộng đồng.
• Hãy chăm sóc cơ thể của bạn thật tốt mỗi ngày. Ăn uống đúng cách, tập thể dục và ngủ đủ giấc sẽ giúp cơ thể xử lý căng thẳng tốt hơn rất nhiều.
• Hãy tích cực và thực hành lòng biết ơn, thừa nhận những điều tốt đẹp trong ngày hoặc cuộc sống của bạn.
• Chấp nhận rằng bạn không thể kiểm soát mọi thứ. Tìm cách loại bỏ lo lắng về những tình huống bạn không thể thay đổi.
• Học cách nói “không” với những trách nhiệm bổ sung khi bạn quá bận rộn hoặc căng thẳng.
• Hãy kết nối với những người giúp bạn bình tĩnh, khiến bạn vui vẻ, hỗ trợ tinh thần và giúp bạn những việc thiết thực. Một người bạn, thành viên trong gia đình hoặc hàng xóm có thể trở thành người biết lắng nghe hoặc chia sẻ trách nhiệm để sự căng thẳng không trở nên quá tải.

Căng thẳng kéo dài bao lâu?

Căng thẳng có thể là một vấn đề ngắn hạn hoặc một vấn đề dài hạn, tùy thuộc vào những gì thay đổi trong cuộc sống của bạn. Thường xuyên sử dụng các kỹ thuật quản lý căng thẳng có thể giúp bạn tránh được hầu hết các triệu chứng căng thẳng về thể chất, cảm xúc và hành vi.

Khi nào bạn cần phải đi khám bác sĩ về tình trạng căng thẳng?

Bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu bạn cảm thấy quá tải, nếu bạn đang sử dụng ma túy hoặc rượu để cai nghiện, hoặc nếu bạn có ý nghĩ về việc tự làm tổn thương mình. Bác sĩ của bạn có thể trợ giúp bằng cách đưa ra lời khuyên, kê đơn thuốc hoặc giới thiệu bạn đến một nhà trị liệu.

Đôi khi căng thẳng là điều tự nhiên và bình thường. Nhưng căng thẳng lâu dài có thể gây ra các triệu chứng thể chất, các triệu chứng cảm xúc và các hành vi không lành mạnh. Hãy thử giảm bớt và quản lý căng thẳng bằng một vài chiến lược đơn giản. Nhưng nếu bạn cảm thấy quá tải, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn.