Dạy con tính kỷ luật, tự lập, tự giác và luôn chủ động trong cuộc sống hàng ngày,… của người Nhật đã quá nổi tiếng với các mẹ Việt Nam hiện nay. Với thời buổi sử dụng internet phổ biến như bây giờ thì để tìm ra cho con mình một phương pháp dạy con kiểu Nhật phù hợp là điều chưa bao giờ dễ dàng hơn.
Sau đây là 10 phương pháp dạy con kiểu Nhật các mẹ có thể tham khảo:
Nội dung chính
1. Dạy con kiểu Nhật giúp con sớm tự tin và hòa nhập với môi trường sống xung quanh:
- Các hoạt động tập thể luôn được cha mẹ người Nhật khuyến khích cho con tham gia ngay từ khi còn rất nhỏ. Phương pháp dạy con đầu tiên của người Nhật là tự tin, bản lĩnh và hòa nhập với môi trường sống xung quanh.
- Trẻ Nhật luôn được khuyến khích tham gia các môn thể thao tập thể ngay từ khi còn nhỏ. Hay được bố mẹ cho đi trải nghiệm môi trường sống xung quanh ngay khi 1 tuổi. Nên khi con tham gia thi đấu, biểu diễn sẽ tỏ ra năng động, hoạt bát, bản lĩnh, tự tin khi đứng trước đám đông.
- Các trò chơi tập thể của các con luôn được ưu tiên giúp trẻ dễ hòa đồng và có tinh thần làm việc nhóm. Tại trường mầm non Nhật Bản nào cũng dạy: cảm ơn và mỉm cười. Trẻ thường tự chia đồ chơi cho các bạn: có tính chia sẻ, cộng đồng rất lớn. Các con chơi với nhau thân thiết biết chia sẻ, biết cảm ơn, biết nhận lỗi. Giúp trẻ có tính hòa nhập nhanh và có cách cư xử lịch sự với những người xung quanh. Chính vì vậy dạy con kiểu Nhật luôn thu hút sự chú ý của các mẹ Việt.
2. Dạy trẻ lễ phép và vâng lời của người Nhật:
- Cúi chào là một nét văn hóa đặc trưng của người Nhật thể hiện sự lễ phép, tôn trọng của mọi người dành cho nhau không chỉ ở người lớn mà ngay cả trẻ nhỏ cũng được giáo dục từ rất sớm.
- Ở Nhật trẻ nhỏ được chú trọng dạy lễ nghĩa, các phép xã giao rất nhiều hơn cả những kiến thức toán hay môn ngoại ngữ. Giáo dục ở trường và ở nhà là phải nhất quán với nhau và có tính liên tục giúp trẻ được bồi dưỡng những hành động cử chỉ đẹp hàng ngày. Nó sẽ tạo ra những thói quen tốt hàng ngày của các con.
- Nên không chỉ người lớn, ở Nhật trẻ con luôn biết cúi chào, nói lời cảm ơn, xin lỗi khi con mắc lỗi lầm. Đây chính là kết quả giáo dục dạy con kiểu Nhật nhiều mẹ muốn học hỏi. Để có được điều này cha mẹ phải là tấm gương cho con noi theo hàng ngày.
3. Dạy trẻ biết cách đối xử và tôn trọng tất cả mọi người:
- Tại đất nước Nhật Bản trẻ em không có sự phân biệt giàu nghèo, phân biệt đối xử. Ngay từ khi còn học ở nhà trẻ các con đều được giáo dục về các giá trị sống như nhau, không có sự phân biệt giàu nghèo sang hèn. Trẻ em được học dọn dẹp lớp học, tham gia các hoạt động trường lớp cho dù con thuộc gia đình nào đi nữa.
- Trẻ Nhật luôn được dạy cách đối xử công bằng, tôn trọng với mọi người. Ngay cả trong gia đình trẻ nhỏ phải biết tôn trọng sở thích và quyền riêng tư của các thành viên trong nhà. Người Nhật dạy trẻ luôn biết tôn trọng những công việc được cho là thấp kém nhưng rất đáng quý như lao công, công nhân, những người dọn dẹp vệ sinh,…
4. Người Nhật dạy con tính kỷ luật như thế nào?
- Kỷ luật là những hành động hàng ngày như: ăn uống, ngủ nghỉ, đi chơi, làm việc, …., là phải đúng giờ giấc, đúng quy định đã được đề ra. Ví dụ: 6h hàng ngày con phải dạy chuẩn bị đi học, khi đến nơi công cộng vui chơi giải trí đông người con phải biết xếp hàng theo sự chỉ dẫn hay vứt rác đúng nơi quy định. Hay đơn giản như việc rửa tay trước khi ăn cơm, sau khi con chơi, đặc biệt rửa tay thường xuyên là điều rất cần thiết khi đang có dịch bệnh Covid 19 như hiện nay. Trẻ sẽ tự giác làm như thói quen hay phải bố mẹ bảo làm thì con mới làm ?
- Với cha mẹ Việt Nam dạy con như thế nào ạ? Dễ thấy trẻ nhỏ ở Việt Nam không tự giác dạy chuẩn bị đi học, thay vào đó là bố mẹ sẽ gọi và chuẩn bị các đồ hết cho con để đi học. Khi đến nơi công cộng những thói quen vứt rác bừa bãi như gói bim bim, hộp sữa,… của các con còn rất nhiều. Thậm chí những hành động này là thấy ở người lớn rồi trẻ bắt chước theo.
- Còn dạy con kiểu Nhật thì sẽ làm thế nào ạ? Khi nói về kỷ luật từ trong cuộc sống hàng ngày, tới nơi làm việc, nơi công cộng là phải nhắc ngay tới người Nhật. Làm sao họ có thể làm được như vậy từ lúc bé đến lúc già? Vì họ đã gieo xuống mảnh đất Nhật Bản những mầm giống tốt có tính kỷ luật ngay từ khi còn rất nhỏ. Cha mẹ là tấm gương hàng ngày cho con, việc cha mẹ lặp đi lặp lại những thói quen đúng giờ giấc, đúng quy định sẽ giúp trẻ học tập theo. Điều này sẽ dạy cho trẻ có tính kỷ luật từ rất sớm.
5. Dạy con nhận ra lỗi lầm của mình:
- Trẻ sợ nhất là bị phạt nên mẹ cần dạy con hiểu là bố mẹ phạt về hành động sai chứ không phạt con. Nên khi trừng phạt trẻ bố mẹ cần nhẹ nhàng giải thích để con hiểu ra vấn đề con đã làm gì sai, có thể gây hậu quả xấu như thế nào.
- Với phụ huynh người Việt Nam khi con mắc sai lầm thường hay quát tháo, mắng mỏ thậm chí đánh con ngay tại đó. Khiến trẻ thấy xấu hổ và càng trở nên bướng bỉnh không nghe lời thậm chí con còn phản ứng tiêu cực với bố mẹ như: hét lớn, cãi lại, còn đánh lại bố mẹ nữa.
- Vậy cách người Nhật dạy con như thế nào ạ? Họ sẽ không la mắng con trước mặt mọi người. Họ để con bình tĩnh lại và khi không có ai thì sẽ giải thích con sai ở đâu và hậu quả khi làm sai là như thế nào. Người Nhật đã chọn làm bạn cùng con kể cả khi con làm sai để cùng con nhìn nhận ra vấn đề sai ở đâu? chỉnh ở đâu? Bé sẽ cảm nhận thấy mình được tôn trọng và nhận ra lỗi lầm của mình với thái độ tích cực.
6. Dạy con tính tự giác, tự lập ngay từ khi còn nhỏ:
- Để khuyến khích trẻ tự xúc ăn thì khẩu phần ăn hàng ngày của con cẩn phong phú, đa dạng giúp kích thích thị giác và vị giác của con. Các mẹ xem chi tiết trong bài Thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi
- Ngay từ khi con còn nhỏ người Nhật đã chú ý đến giáo dục sớm cho con tính tự lập, tự giác từ những sinh hoạt hàng ngày. Như tự xúc ăn cơm, tự đánh răng, rửa mặt, tự dọn dẹp đồ chơi và gọn gàng phòng ngủ xinh xinh của mình, ….Những bạn nhỏ ở Nhật luôn ý thức từ rất sớm những việc con cần làm vào thời gian nào là hoàn toàn tự giác không phải đợi đến cha mẹ nhắc nhở.
- Rèn con tính kỷ luật kèm theo tự lập và tự giác đã khiến con tự mình làm những công việc nhỏ hàng ngày rất đúng giờ và có nguyên tắc ngay từ khi con rất nhỏ. Chính vì vậy khi trưởng thành nhắc đến kỷ luật phải nói đến người Nhật. Dạy con kiểu Nhật là ươm những mầm giống tốt ngay từ khi còn nhỏ để đến khi trưởng thành sẽ đem lại những thành tựu không tưởng.
- Đối với các mẹ Nhật họ luôn có những nguyên tắc là không làm hộ hết cho con, mẹ chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn khi con bắt đầu học. Và làm bạn đồng hành cùng con, hỗ trợ con khi nào thấy cần thiết. Trẻ từ 3 tuổi đã rất thích bắt chước những hành động của người lớn để làm theo
- Các mẹ có thể tham khảo một số loại ghế ăn dặm để hỗ trợ con qua bài viết Kinh nghiệm chọn ghế ăn dặm cho con
7. Kiên nhẫn khi dạy trẻ:
- Phụ huynh thường có thói quen khi dạy con muốn nhanh thu được kết quả và khi không được như mong muốn là sẽ quát mắng con, khó chịu, đánh đòn con. Với trẻ nhỏ còn hiếu động, ham chơi, ít tập trung thì muốn dạy con biết ngay chỉ sau một đến hai lần hướng dẫn con là không dễ. Mà những gì bố mẹ muốn học cần được bố mẹ làm mẫu hướng dẫn con hàng ngày. Kiên trì đợi kết quả của con vì mới đầu con còn lóng ngóng lắm chưa làm nhanh được đâu bố mẹ ạ!
- Trẻ con với một góc nhìn ngây ngô cái gì cũng mới cũng lạ thì tò mò hay đặt những câu hỏi cho bố mẹ. Nhưng nhiều bậc phụ huynh chưa đủ kiên nhẫn để lắng nghe con hỏi con nói chuyện vì bộn bề công việc, vì áp lực cuộc sống.Nhưng với cha mẹ Nhật sẽ giải thích những thắc mắc của con nhiều lần cho tới khi con hiểu và không muốn hỏi thêm nữa. Điều này sẽ khuyến khích con thích thú khi đặt câu hỏi cho cha mẹ về thế giới nhỏ bé xung quanh mình. Giúp con luôn muốn khám phá, tìm tòi những thứ mới, những gì chưa biết thì con luôn có người bạn đồng hành luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của con đó chính là bố mẹ.
8. Khuyến khích con tìm tòi, nghiên cứu:
- Khuyến khích trẻ luôn muốn tìm tòi, nghiên cứu những sự vật xung quanh con là cha mẹ Nhật đang muốn rèn luyện tư duy cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Với những gì các con tự phát hiện ra, nghiên cứu ra các con sẽ nhớ rất lâu mà luôn có hứng thú khám phá những thứ mới mẻ xung quanh.
- Cách bố mẹ Nhật thường dạy con là tra cứu từ điển đơn giản. Trẻ sẽ biết sử dụng từ điển để viết đúng Hán tự và tra nghĩa của từ. Cùng với sự động viên, khuyến khích, gợi ý cho trẻ những từ ngữ thú vị để kích thích tính tò mò muốn khám phá của con. Thì với cách tự con tìm kiếm, tự con mày mò sẽ giúp con tự học được chính xác hơn mà không còn cảm thấy nhàm chán nữa.
9. Phát triển khả năng tập trung cho con:
- Nhiều cha mẹ có những suy nghĩ và hành động luôn muốn tham gia vào những trò chơi của trẻ: Con không nên làm như vậy? Con phải làm như thế này? Con hãy chơi trò này đi……
- Nhiều cha mẹ hay bảo con mình như vậy mà không nghĩ rằng điều này đang làm gián đoạn sự tập trung của trẻ vào những việc con yêu thích. Với trẻ còn nhỏ khả năng tập trung đã rất kém nên khi thấy con đang chơi chăm chú một trò con yêu thích. Bố mẹ Nhật thường để con tự chơi theo ý thích của mình, mà không tham gia vào hay xen vào giữa cuộc chơi của con. Vì việc làm phiền trẻ hay yêu cầu trẻ làm việc khác sẽ không đem lại lợi ích cho sự phát triển của trẻ. Nên cách người Nhật dạy con là để con tập trung vào việc con thích làm, không làm phiền khi con đang tập trung. Cha mẹ cùng chơi cổ vũ và khen ngợi con khi thấy thành quả nhỏ nhoi của trẻ để tạo sự phấn khích, tạo động lực cho con khi chơi mà không bỏ cuộc.
10. Dạy con tự giác xúc ăn không cần ép:
- Người Nhật quan điểm rằng trẻ con cũng giống như người lớn vậy, lúc muốn ăn và cũng có lúc chán ăn. Đặc biệt là trẻ sẽ không thể chịu đói lâu được. Nắm được tâm lý của con trẻ các mẹ Nhật sẵn sàng bỏ bữa con khi con không muốn ăn và không ép con ăn theo yêu cầu. Khi nào đói con sẽ tự ăn. Đây là phương pháp dạy con vô cùng tiến bộ của các mẹ Nhật. Điều này đã khiến áp lực cho cả con và cha mẹ không còn khi cho con ăn uống.
- Những hành động cằn nhằn, khó chịu khi con làm vãi thức ăn, làm bẩn bàn, bẩn quần áo, quát tháo khi con biếng ăn không còn nữa. Thay vào đó là tâm lý thoải mái và ngon miệng hơn trong bữa ăn của các con.
- Cách người Nhật dạy con khi ăn là sẽ cho trẻ ăn trong một khung giờ nhất định. Ví dụ là 30 phút, nếu hết giờ trẻ chưa ăn xong thì mẹ dọn đi và con chấp nhận bị đói. Và trẻ ăn vì nhu cầu con cần chứ không phải là ăn theo ý của bố mẹ bắt con ăn. Từ đó con sẽ nhận thức được rằng trong giờ ăn mình không ăn hết thì mình sẽ bị đói nên trẻ sẽ ăn nhanh hơn.
Với 10 phương pháp dạy con kiểu Nhật như trên sẽ giúp các mẹ tham khảo chọn cho con mình những phương pháp giáo dục con một cách tốt nhất, phù hợp nhất.
Ngoài ra các mẹ có thể tìm hiểu thêm về cách nuôi dạy con từ trong bụng mẹ hay còn giọi là thai giáo sớm cho thai nhi qua bài viết Thai giáo cho thai nhi – Nuôi dạy con từ trong bụng mẹ