Nội dung chính
Nguyên nhân gây ra bệnh vàng da là gì?
Bệnh vàng da hay gặp ở những người có bệnh sau:
- Viêm gan: Hầu hết thời gian, bệnh nhiễm trùng này là do vi rút gây ra. Nó có thể tồn tại trong thời gian ngắn (cấp tính) hoặc mãn tính, có nghĩa là nó kéo dài ít nhất 6 tháng. Thuốc hoặc rối loạn tự miễn dịch có thể gây ra viêm gan. Theo thời gian, nó có thể làm hỏng gan và dẫn đến vàng da.
- Bệnh gan liên quan đến rượu: Nếu bạn uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài, thường từ 8 đến 10 năm. Bạn có thể làm tổn thương gan nghiêm trọng. Hai bệnh đặc biệt, viêm gan và xơ gan, gây tổn hại cho gan.
- Các ống dẫn mật bị tắc nghẽn : Đây là những ống mỏng mang chất lỏng gọi là mật từ gan và túi mật đến ruột non. Đôi khi, chúng bị tắc nghẽn do sỏi mật, ung thư hoặc các bệnh về gan hiếm gặp. Nếu chúng xảy ra, bạn có thể bị vàng da.
- Ung thư tuyến tụy: Đây là loại ung thư phổ biến thứ 10 ở nam giới và thứ 9 ở phụ nữ. Nó có thể làm tắc ống mật, gây vàng da.
- Một số loại thuốc : Các loại thuốc như acetaminophen, penicillin, thuốc tránh thai, steroid có liên quan đến bệnh gan.
Bệnh vàng da có thể do quá trình sản xuất bilirubin:
Trước khi sản xuất bilirubin: bạn có thể mắc chứng vàng da không liên hợp do tăng mức độ bilirubin do:
- Tái hấp thu một khối máu tụ lớn (tập hợp đông đông hoặc đông một phần dưới da).
- Chứng thiếu máu, tan máu (do các tế bào máu bị phá hủy và loại bỏ khỏi dòng máu trước khi hết tuổi thọ bình thường).
Trong quá trình sản xuất bilirubin:
- Vi rút, bao gồm Viêm gan A, Viêm gan B và C mãn tính, và nhiễm vi rút Epstein-Barr (tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng).
- Rượu.
- Rối loạn tự miễn dịch.
- Dị tật chuyển hóa di truyền hiếm gặp.
Sau khi bilirubin được sản xuất: vàng da có thể do tắc nghẽn (tắc nghẽn) đường mật do:
- Sỏi mật
- Viêm (sưng) túi mật.
- Ung thư túi mật
- Khối u tuyến tụy.
Các triệu chứng của bệnh vàng da là gì?
Đôi khi, người bệnh có thể không có triệu chứng vàng da, và tình trạng này có thể được phát hiện một cách tình cờ. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ phát triển nhanh hay chậm của bệnh.
Nếu bạn bị vàng da trong thời gian ngắn (thường do nhiễm trùng), bạn có thể có các triệu chứng và dấu hiệu sau:
- Ớn lạnh.
- Đau bụng
- Các triệu chứng giống như cúm.
- Thay đổi màu da.
- Nước tiểu sẫm màu hoặc phân màu đất sét.
Nếu bệnh vàng da không phải do nhiễm trùng, bạn có thể có các triệu chứng như sụt cân hoặc ngứa da (ngứa). Nếu vàng da là do ung thư tuyến tụy hoặc đường mật, triệu chứng phổ biến nhất là đau bụng. Đôi khi, bạn có thể bị vàng da do bệnh gan nếu bạn mắc phải.
Bệnh vàng da được chẩn đoán như thế nào?
Các bác sĩ chẩn đoán vàng da bằng cách kiểm tra các dấu hiệu của bệnh gan như:
- Bầm tím da.
- U mạch hình mạng nhện (tập hợp bất thường các mạch máu gần bề mặt da).
- Ban đỏ lòng bàn tay (màu đỏ ở lòng bàn tay và đầu ngón tay).
- Xét nghiệm nước tiểu: dương tính với bilirubin cho thấy bệnh nhân bị vàng da liên hợp. Kết quả phân tích nước tiểu cần được xác nhận bằng xét nghiệm huyết thanh. Xét nghiệm huyết thanh sẽ bao gồm công thức máu toàn bộ và nồng độ bilirubin.
- Bác sĩ cũng sẽ khám để xác định kích thước và độ mềm của gan. Người đó có thể sử dụng hình ảnh siêu âm và chụp các lớp vi tính CT, hay sinh thiết gan (lấy mẫu gan) để xác định thêm chẩn đoán.
Điều trị bệnh vàng da như thế nào?
Bệnh vàng da thường không cần điều trị ở người lớn (đây là một vấn đề nghiêm trọng hơn khi trẻ sơ sinh bị bệnh vàng da). Các nguyên nhân và biến chứng của bệnh vàng da có thể được điều trị. Ví dụ, nếu ngứa ngáy khó chịu, bạn có thể xoa dịu cơn ngứa bằng cholestyramine.
Sau khi đã xác định được bạn bị mắc bệnh vàng da thì tùy từng nguyên nhân và tình trạng cụ thể mà bác sĩ đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp. Như có thể điều trị bằng thuốc, một số trường hợp khác phải can thiệp bằng phẫu thuật. Mới có thể giải quyết được tận gốc của bệnh vàng da như bạn bị sỏi mật, u mật, bệnh về tụy,…
Cho dù được điều trị bằng phương pháp nào thì người bệnh cũng cần kiên trì làm theo hướng dẫn của bác sĩ để nhanh chóng đẩy lùi được bệnh vàng da.
Sau khi điều trị bệnh vàng da có thể sẽ có các biến chứng và tác dụng phụ sau:
- Táo bón
- Sự phồng rộp.
- Đau bụng.
- Bụng khó chịu.
- Nôn mửa
- Tiêu chảy
Phòng ngừa bệnh vàng da:
Vì có nhiều nguyên nhân gây ra vàng da nên rất khó để đưa ra các biện pháp phòng ngừa cụ thể. Một số mẹo chung bao gồm:
- Tránh lây nhiễm viêm gan.
- Duy trì giới hạn rượu được khuyến nghị.
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Quản lý cholestero của bạn .
Trong quá trình sản xuất bilirubin, phụ nữ trung niên và nam giới nói chung bị ảnh hưởng nhiều hơn. Những người bị viêm gan và uống quá nhiều rượu cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
